Zakljuceni i razvedeni brakovi

Republički zavod za statistiku

Grupa za vitalnu statistiku i migracije

Gordana Jordanovski

Statističar - analitičar

Milana Rakića 5, Beograd

gordana.jordanovski@stat.gov.rs

011/2412-590

011/2412-922 lokal 270

011/2412-590

Cilj Godišnjeg istraživanja o zaključenim brakovima je prikupljanje podataka o brakovima koji su zakonski zaključeni pred nadležnim organom i registrovani u matičnoj knjizi venčanih, odnosno cilj Godišnjeg istraživanja o razvedenim brakovima je prikupljanje podataka o brakovima koji prestaju pravosnažnom presudom suda nadležnog za razvode brakova (uključujući i poništene i za nevažeće proglašene brakove).

Godišnje istraživanje o zaključenim brakovima obuhvata podatke o:

• zaključenom braku-opština/strana država gde je zaključen brak, datum zaključenja braka, postojanju vanbračne zajednice pre braka;
• mladoženji i nevesti-raniji bračni status, brak po redu, datum rođenja, prebivalište supružnika pre zaključenja braka, državljanstvo, mesto rođenja (opština/strana država), nacionalnost, najviša završena škola, ekonomska aktivnost i zanimanje supružnika;

Godišnje istraživanje o razvedenim brakovima obuhvata podatke o:

• razvedenom braku-naziv i opština sedišta suda koji je razveo brak, datum razvoda (pravosnažnosti presude), datum zaključenja braka, ukupan broj dece rođene u ovom braku, broj izdržavane dece iz ovog braka u trenutku razvoda, licu kojem su deca dodeljena, kako je brak završen (tužbom, sporazumno ili poništenjem/nevažeći brak), postojanju vanbračne zajednice pre braka koji se razvodi;
• mužu i ženi-raniji bračni status, brak po redu, datum rođenja, poslednje zajedničko prebivalište supružnika, državljanstvo, mesto rođenja (opština/strana država), nacionalnost, najviša završena škola, ekonomska aktivnost i zanimanje supružnika. 

U istraživanjima o zaključenim i razvedenim brakovima koriste se: Sistematski spisak naselja u Republici Srbiji (dostupno na sajtu RZS) i međunarodna standardna klasifikacija zanimanja iz 2008. godine (ISCO-08).

Istraživanja pripadaju oblasti društvenih statistika.

Koncept uobičajenog stanovništva primenjen u Popisu stanovništva, domaćinstava i stanova 2011. godine primenjen je u Godišnjem istraživanju o zaključenim brakovima i Godišnjem istraživanju o razvedenim brakovima. Prema ovom konceptu, lice se smatra stanovnikom onog mesta u kojem provodi najveći deo svog vremena, odnosno dnevni/noćni odmor, nezavisno od toga gde ima prijavljeno prebivalište, uz vremensku odrednicu prisustva odnosno odsustva iz zemlje: uključeni su i državljani Republike Srbije sa odsustvom u inostranstvu kraćim od godinu dana, odnosno uključeni su i strani državljani koji su prisutni duže od godinu dana u Republici Srbiji. 

Definicije: 

Brak je zakonom uređena zajednica života žene i muškarca (Porodični zakon - Sl glasnik RS, broj 18/2005, 72/2011 dr. zakon i 6/2015). 

Razvod predstavlja vid prestanka braka, a u skladu sa odredbama Porodičnog zakona - Sl glasnik RS, broj 18/2005, 72/2011 dr. zakon i 6/2015. 

Starost supružnika iskazuje se u navršenim godinama života. Računa se na osnovu datuma rođenja lica i datuma kada se slučaj (zaključenje/razvod braka) desio. Iz ovog obeležja izvode se prosečna starost supružnika pri zaključenju braka, prosečna starost supružnika pri zaključenju prvog braka u istraživanju o zaključenim brakovima i prosečna starost pri razvodu braka za oba supružnika u istraživanju o razvedenim brakovima (aritmetička sredina).

Nacionalna pripadnost. Podaci o nacionalnoj pripadnosti supružnika prikupljani su na osnovu njihovog slobodnog izjašnjavanja. Građanima je Ustavom zajamčena sloboda izjašnjavanja, kao i mogućnost da se ne izjasne o svojoj nacionalnoj ili etničkoj pripadnosti. Grupisanje podataka po ovom obeležju izvršeno je prema klasifikaciji nacionalne pripadnosti koja je primenjena u popisu stanovništva 2011. godine.

Najviša završena škola. Pod najvišom završenom školom podrazmeva se vrsta škole čijim je završavanjem stiče najviši stepen obrazovanja, bez obzira na to da li je školska sprema dobijena završavanjem neke redovne škole ili škole koja zamenjuje redovnu školu, odnosno da li je dobijena polaganjem ispita u redovnoj školi ili završavanjem nekog kursa za redovno školovanje u formalnom sistemu obrazovanja. Podaci o najvišoj završenoj školi objavljuju se prema sledećim grupama: bez škole, nepotpuna osnovna škola (1-3 razreda osnovne škole i 4-7 razreda osnovne škole), osnovna škola, srednja škola, specijalizacija posle srednje škole, viša škola, visoka škola/fakultet/akademija, master/magistratura i doktorat.

Ekonomska aktivnost. Podaci o ekonomskoj aktivnosti supružnika prikupljaju se i iskazuju agregirano prema sledećoj podeli: obavlja bilo kakav plaćeni posao u novcu ili u naturi ili radi kao neplaćeno lice u radnji člana porodičnog domaćinstva ili na porodičnom imanju, aktivno traži posao ili pokušava da započne samostalan posao, penzioner, lice koje obavlja samo kućne poslove u svom domaćinstvu, učenik/student, lice sa prihodima od imovine i ostalo.

Zanimanje. Po ovom obeležju agregirana su ekonomski aktivna lica prema vrsti poslova koje obavljaju u cilju sticanja sredstava za život. Sva zanimanja su u obradi grupisana prema klasifikaciji zanimanja primenjenoj u Popisu stanovništva 2011. godine.

Trajanje braka. U statistici razvedenih brakova trajanje braka je izvedeno obeležje izraženo u navršenim godinama trajanja zakonske bračne zajednice. Kod razvedenih brakova, broj godina trajanja braka izvodi se kao razlika između datuma razvoda i datuma zaključenja braka. 

Broj izdržavane dece rođene u ovom braku. U statistici razvedenih brakova, u „broj izdržavane dece rođene u ovom braku“ (brak koji je razveden) uračunata su deca razvedenih roditelja koja nemaju sopstvenih prihoda za svoje izdržavanje, bez obzira na to gde se ta deca nalaze i bez obzira na to da li tu decu izdržavaju roditelji ili neko drugi. Razvedeni brakovi su grupisani, prema tome kome su deca dodeljena, u pet sledećih grupa: mužu, ženi, mužu i ženi, drugim licima ili ustanovi. 

Osnovne statističke jedinice su zaključeni i razvedeni brak.

Ukupna populacija definisana kao uobičajeno stanovništvo starosti 16 i više godina, što predstavlja zakonsku starosnu granicu za zaključenje odnosno razvod braka.

Na evropskom nivou: EXT_EU28

Na nacionalnom nivou: Republika Srbija (Republički zavod za statistiku od 1998. godine ne raspolaže podacima za AP Kosovo i Metohija, tako da oni nisu sadržani u obuhvatu podataka za Republiku Srbiju - ukupno) i niži teritorijalni nivoi kao što su regioni, oblasti i opštine.

Raspoloživost detaljnijim podacima o zaključenim brakovima za teritoriju Republike Srbije počinje od 1950. godine, dok se detaljnijim podacima o razvedenim brakovima u Republici Srbiji raspolaže počev od 1952. godine. U neznatnoj meri na uporedivost podataka, tokom raspoloživog vremenskog perioda, uticalo je usklađivanje metodologije istraživanja vitalne statistike sa konceptima i definicijama primenjenim u popisima stanovništva (2002 i 2011. godine). Takođe, nedostupnost podataka za za teritoriju AP Kosovo i Metohija od 1998. godine onemogućavaju uporedivost pojedinih podataka iz ovih istraživanja sa ranijim godinama (za period pre 1998. godine nije moguće preračunavanje). 

Nije primenljivo.

Podaci o zaključenim brakovima dobijaju se iz matičnih knjiga venčanih (papirna i elektronska knjiga) koje se vode za matično područje i čuvaju u matičnim kancelarijama sedišta matičnog područja. Dodatno, pojedini podaci (o najvišoj završenoj školi, ekonomskoj aktivnosti i zanimanju supružnika, prisutnosti u Republici Srbiji u smislu dužine boravka/odsustva, postojanju vanbračne zajednice pre braka) prikupljaju se u matičnoj službi metodom intervjua.

Podaci o razvedenim brakovima u nadležnosti su Osnovnih sudova Republike Srbije, koji donose pravosnažne presude o razvodu i poništenju braka odnosno njegovom proglašenju nevažećim. Dodatno, pojedini podaci (o najvišoj završenoj školi, ekonomskoj aktivnosti i zanimanju supružnika, njihovoj prisutnosti u Republici Srbiji u smislu dužine boravka/odsustva, postojanju vanbračne zajednice pre braka) prikupljaju se u osnovnom sudu metodom intervjua. 

Rokovnik osnovnih faza sprovođenja istraživanja o zaključenim i razvedenim brakovima:

1.  Priprema i štampa obrazaca: septembar − novembar,

2.  Slanje obrazaca područnim odeljenjima do 31. novembra (izveštajnim jedinicama do 31. decembra),

3.  Izveštajne jedinice dostavljaju popunjene obrasce Zavodu, svakog 3. u mesecu (prikupljanje mesečno),

4.  Kontrola i slanje ispravnih podataka u elektronskoj formi iz područnih odeljenja prema Zavodu  do 1. aprila,

5.  Logička i računska kontrola, tabeliranje i izrada rezultata (godišnje), publikovanje u Zavodu do 30. juna.

Prikupljanje podataka u Godišnjem istraživanju o zaključenim brakovima i Godišnjem istraživanju o razvedenim brakovima vrši se mesečno. Kao instrumenti za prikupljanje podataka koriste se sledeći obrasci:

• Statistički obrazac o zaključenom braku (venčanju) - DEM-3 i
• Statistički obrazac o razvedenom braku - RB-1.

Podaci se delimično preuzimaju iz evidencija opštinskih matičnih službi odnosno osnovnih sudova (izveštajni metod), a dodatno se za prikupljanje dela podataka iz navedenih obrazaca koristi i metod intervjua u navedenim službama (gde se na osnovu izjave lica dobijaju podaci o najvišoj završenoj školi, ekonomskoj aktivnosti, prisutnosti/odsustvu iz zemlje, postojanju vanbračne zajednice pre braka).

Dodatno, Mesečnim istraživanjem o vitalnoj statistici (obrazac DEM-5) prikupljaju se podaci o registrovanim slučajevima zaključenja odnosno razvoda braka prema mestu registracije (na osnovu obrasca DEM-3 i RB-1). Ovi podaci prikupljaju se svakog 15. u mesecu i objavljuju se kao prethodni rezultati.

U Godišnjem istraživanju o zaključenim brakovima i Godišnjem istraživanju o razvedenim brakovima vrši se ručna i automatska validacija kompletnosti podataka. Takođe, validacija podataka (u oba istraživanja)  vrši se i na osnovu rezultata iz prethodne godine.

Kontrolisani unos i obrada podataka rade se u programu IST (razvijen u RZS), gde se vrši logička kontrola i korekcija unetih podataka. Nepoznati odgovori kod određenih ključnih pitanja rešavaju se imputacijom podataka, a u skladu sa preporukama i u skladu sa prihvatljivim procentom za nepoznatu vrednost kod pojedinih obeležja (starost i dr.).

Na osnovu rezultata Procena stanovništva (broj stanovnika sredinom godine) radi se obračun stope zaključenih brakova i stope razvedenih brakova.

Nije primenljivo.

Sistem upravljanja kvalitetom Republičkog zavoda za statistiku oslanja se na Misiju i Viziju zvanične statistike Republike Srbije, kao i na Kodeks prakse evropske statistike (European Statistics Code of Practice - CoP) i principe Upravljanja ukupnim kvalitetom (Total Quality Management - TQM), koji predstavljaju zajednički okvir kvaliteta Evropskog statističkog sistema (ESS). 

Principi politike kvaliteta Zavoda su: orijentisanost ka korisnicima, kvalitet statističkih procesa i proizvoda, jačanje saradnje sa davaocima podataka i profesionalni razvoj i zadovoljstvo zaposlenih.

Praćenje kavliteta statističkih proizvoda: U planu je uspostavljanje sistema za redovno praćenje kvaliteta statističkih proizvoda, na bazi redovnog izveštavanja, kao i preduzimanje odgovarajućih mera za poboljšanje njihovog kvaliteta. Osnovni izvor informacija o kvalitetu proizvoda predstavljaće izveštaji o kvalitetu, koji sadrže i informacije o indikatorima kvaliteta. Izrada ažurnih izveštaja o kvalitetu obezbeđena je preko sistema RZSMETA. Takođe, praćenje kvaliteta statističkog procesa biće uspostavljeno kroz primenu Opšteg modela statističkog poslovnog procesa, kao standardni alat koji detaljno opisuje i definiše skup poslovnih procesa potrebnih za proizvodnju zvanične statistike, pruža standarni okvir i harmonizovanu terminologiju. Ovim se omogućava modernizacija statističkih proizvodnih procesa, razmena metoda i komponenata i integracija standarda podataka i metapodataka, kao šablon za procesnu dokumentaciju, za harmonizovanje statističke računarske infrastrukture, kao i za obezbeđivanje okvira za procenu i poboljšanje kvaliteta procesa.

Istraživanja o zaključenim i razvedenim brakovima imaju potpuni obuhvat, imajući u vidu da su obuhvaćene sve izveštajne jedinice u čijoj nadležnosti je registrovanje događaja zaključenja braka (sve opštinske matične službe) odnosno donošenje presuda o razvodu braka (svi Osnovni sudovi). Kontrola obuhvata izveštajnih jedinica obavlja se u područnim odeljenjima RZS, uključujući uspostavljanje kontakta sa izveštajnim jedinicama i pružanje dodatnih objašnjenja u vezi sa popunjenim/nedostajućim podacima iz upitnika.

Kvalitet podataka dobijenih u istraživanju o zaključenim brakovima je dobrog kvaliteta imajući u vidu mali procenat nepoznatih odgovora. Ovde treba imati u vidu da se nepoznato u odgovorima može javiti u izveštajima koji se odnose na brakove zaključene pred inostranim organom, a kod razvedenih brakova je procenat nepoznatog veći u slučajevima kada se supružnici razvode preko punomoćnika.

Demografska statistika o veličini i strukturi stanovništva koristi se u širokom spektru ekonomskih i socijalnih istraživanja i različitim oblastima politike, imajući u vidu da demografski trendovi i događaji imaju snažan uticaj na društvo. U tom smislu, korisnici podataka su različita ministarstva, lokalne samouprave, naučno-istraživačke i obrazovane institucije, istraživači, studenti, novinari i drugi.

Opšte istraživanje o zadovoljstvu korisnika se sprovodi svake dve godine i rezultati su dostupni na vebsajtu RZS (poslednji rezultati za 2017. godinu). Prosečna ocena ukupnog kvaliteta za 2017. godinu iznosi 4,10.

Na nivou istraživanja o zaključenim i razvdenim brakovima nisu sprovedene ankete o zadovoljstvu korisnika.

Statistička istraživanja o zaključenim i razvedenim brakovima u skladu su sa odredbama Porodičnog zakona Republike Srbije (Sl. glasnik RS, broj 18/2005, 72/2011 - dr. zakon i 6/2015).

Statistička istraživanja o zaključenim i razvedenim brakovima u skladu su sa regulativom EU broj 1260/2013 o evropskoj demografskoj statistici i Principima i preporukama za sistem vitalne statistike - revizija 3, Ujedinjenih Nacija.

Obračunata stopa za proizvođače (P) (za oba istraživanja ponaosob) je 1,00.

Obračunata stopa za korisnike (K) u istraživanju o zaključenim brakovima je 0.85. Obračunata stopa za korisnike (K) u istraživanju o razvedenim brakovima je 0.80.

Podaci o zaključenim i razvedenim brakovima preuzimaju se iz evidencija administrativnih izvora koje predstavljaju opštinske matične službe i mreža Osnovnih sudova. Deo statističkih podataka dobija se dodatno metodom intervjua lica u momentu događaja u ovim službama (izjava lica), što u manjoj meri utiče na nepotpunost ili neadekvatan kvalitet podataka o licima koja su zaključila brak odnosno čiji se brak razvodi.

Nije primenljivo, jer se istraživanja o zaključenim i razedenim brakovima sprovode na ukupnoj populaciji.

Nije primenljivo.

Deo statističkih podataka dobija se dodatno metodom intervjua lica u momentu događaja (izjava lica), što u manjoj meri utiče na nepotpunost ili neadekvatan kvalitet podataka o licima koja su zaključila brak odnosno čiji se brak razvodi.

U Godišnjem istraživanju o zaključenim brakovima obuhvaćene su sve matične službe u svim opštinama Republike Srbije. Obuhvat je potpun.

Obuhvat (adresar) za Godišnje istraživanje o razvedenim brakovima obezbeđuje se iz Statističkog poslovnog registra za sve pravosudne organe odnosno osnovne sudove. Ažuriranje okvira odvija se u godišnjoj periodici, čime je obezbeđen potpun obuhvat u ovom istraživanju.

Greška precenjivanja ne javlja su u Godišnjem istraživanju o zaključenim brakovima. U Godišnjem istraživanju o razvedenim brakovima greška precenjivanja je minimalna (2,0%), imajući u vidu da se Adresar osnovnih sudova ažurira na godišnjem nivou.

Nije primenljivo, s'obzirom da postoji samo jedan izvor podataka u oba istraživanja.

Sadržaj i izrada upitnika za istraživanja o zaključenim i razvedenim brakovima u vezi je sa preporukama za sistem vitalne statistike pripremljenih od strane Ujedinjenih nacija i Evrostat-a. Upitnik prati izrada odgovorajućeg uputstva za popunjavanje obrazaca, kao i izrada pripadajućih kodeska za šifriranje pojedinačnih obeležja u oba istraživanja. Terenskom radu prethodi obuka statističara u područnim odeljenjima, koji zatim obučavaju saradnike na popunjavanju statističkih obrazaca u izveštajnim jedinicama. Svim nabrojanim postupcima se izbegavaju rizici za pojavu greške merenja. Dodatno, kod svakog naknadno uočenog nedostatka pri popunjavanju obrazaca na terenu, izrađuju se dodatne preporuke za prevazilaženje istih i dostavljaju statističarima u područnim odeljenjima. 

Neodogovor u statistici brakova odnosi se na pitanja koja nisu predmet vođenja administrativnih evidencija iz kojih se preuzimaju podaci, već se takvi podaci prikupljaju od strane izveštajnih jedinica dodatno metodom intervjua lica koja zaključuju brak odnosno čiji se brak razvodi (u pitanju su podaci koji se odnose na demografske i ekonomske karakteristike lica).

U slučaju zaključenih brakova, viši stepen neodgovora javlja se u izveštajima koji se odnose na zaključenja brakova naših stanovnika u inostranstvu u odnosu na izveštaje o zaključenjima brakova u matičnim službama Republike Srbije, gde je stepen neodgovora na pojedina pitanja minimalan. Imajući u vidu da je udeo zaključenih brakova u inostranstvu u ukupno zaključenim brakovima manji od 5%, ovo ne utiče presudno na ukupni kvalitet podataka iz ovog istraživanja. Kod razvedenih brakova stepen neodgovora je oko 40% pitanja po izveštaju, što se dopunjava u kontaktu sa nadležnim sudovima ukoliko su u pitanju podaci kojima sud raspolaže. U slučaju da je podatak nepoznat, u toku finalne obrade podataka rade se imputacije kod pojedinih obeležja za oba istraživanja.

Stopa neodgovora jedinice nije primenljiva za istraživanje o zaključenim brakovima imajući u vidu da sve izveštajne jedinice (matične službe u opštinama) redovno dostavljaju izveštaje. Neodgovor jedinice za istraživanje o razvedenim brakovima iznosi 2% (0,02), što se najčešće prevazilazi tokom terenskog rada. U ovom slučaju, imajući u vidu da je u pitanju administrativni izvor, naknadne urgencije koje se sprovode uglavnom daju potpun odgovor svih izveštajnih jedinica (sudova).

Neodgovor na pojedina pitanja u istraživanju o zaključenim i istraživanju razvedenim brakovima odnosi se najčešće na pitanja koja nisu predmet vođenja evidencije administrativnog izvora. Takvi odgovori dobijaju se dodatno metodom intervjua od lica koja zaključuju brak/razvode se. Imajući u vidu da se slučaj razvoda braka može obaviti i preko posrednika, a time lica ne moraju biti prisutna na ročištu, ovo povećava stopu neodgovora na pojedina pitanja o demografskim i ekonomskim karakteristikama lica.

Greške obrade su otklonjene u procesu testiranja aplikacije za unos podataka i formiranja izlaznih tabela u programu IST.

Ne postoji evidencija o broju imputacija imajući u vidu da se iste rade i u područnim odeljenjima tokom terenskog rada, kao i centralizovano u okviru izrade konačnih rezultata. 

Nije primenljivo.

Nije primenljivo.

Osnovni principi i standardi za sprovođenje revizija objavljenih statističkih podataka definisani su Opštom politikom revizije Republičkog zavoda za statistiku. Opšta politika revizije RZS je u potpunosti usklađena sa smernicama iz Priručnika o politici revizije u Evropskom statističkom sistemu (ESS Guidelines on Revision Policy), koji je usvojen od strane Komiteta Evropskog statističkog sistema (European Statistical System Committee).

Revizija metodologije u vitalnoj statistici sprovodi se u desetogodišnjoj periodici, nakon sprovođenja svakog Popisa stanovništva, domaćinstava i stanova, kako bi se primenili usaglašeni koncepti i definicije. Uz to, revizija se odnosi i na usklađivanje metodologije sa Principima i preporukama za sistem vitalne statistike - Evrostat i UN.

Revizije metodologije vitalne statistike odnose se usklađivanje sa preporukama za sistem vitalne statistike pripremljenim od strane UN i Evrostat. S'tim u vezi, promene koje su se dešavale odnose se uvođenje novih koncepata ukupnog stanovništva, time i promene u broju stanovnika koji se uzima u obzir kod izračunavanja izvedenih indikatora u statistici zaključenih i razvedenih brakova. Izvedeni indokatori koji se računaju su stopa zaključenih brakova na 1000 stanovnika i stopa razvedenih brakova na 1000 stanovnika. Dosadašnje revizije nisu uticale na već objavljene podatke u oblasti statistike zaključenih i razvedenih brakova. Dodavanje pojedinih novih pitanja u obrascima nije imalo uticaja na prethodno objavljene podatke.

Za nacionalne potrebe podaci se objavljuju šest meseci nakon referentnog perioda (godišnja obrada). Rok za prosleđivanje podataka Evrostatu je 31. decembar tekuće za prethodnu godinu.

Prethodni rezultati iz Mesečnog istraživanje o vitalnoj statistici dostupni su 70 dana nakon završetka referentnog meseca.

Konačni rezultati za Godišnje istraživanje o zaključenim brakovima i Godišnje istraživanje o razvedenim brakovima  dostupni su 183 dana nakon završetka referentne godine.

Podaci dobijeni iz istraživanja o zaključenim i razvedenim brakovima objavljuju se u skladu sa definisanim rokovima u Kalendaru objavljivanja publikacija.

Nema kašnjenja u objavi/isporuci podataka. Vrednost ovog indikatora za proizvođače iznosi 0, a za korisnike iznosi 1.

Podaci o zaključenim i razvedenim brakovima zasnovani su na pravnom građanskom statusu lica koji je definisan Porodičnim zakonom Republike Srbije, što obezbeđuje njihovu uporedivost na nacionalnom niovu. Podaci iz ovih istraživanja uporedivi su sa podacima iz relevantnih istraživanja drugih evropskih zemalja.

Od 1998. godine, Republički zavod za statistiku ne raspolaže podacima za AP Kosovo i Metohija, tako da ovi podaci nisu sadržani u obuhvatu podataka za Republiku Srbiju (ova napomena data je u svim publikacijama Republičkog zavoda za statistiku).

Nije primenljivo.

Podaci o zaključenim brakovima dostupni su od 1950. godine, a detaljniji podaci o razvedenim brakovima od 1952. godine. Imajući u vidu da se istraživanja iz oblasti vitalne statistike usaglašavaju sa konceptima i definicijama primenjenim u popisima stanovništva, na uporedivost  je neznatno uticala promena u konceptima i definicijama ukupnog stanovništva (koncept stalnog stanovištva u Popisu 2002. i koncept uobičajenog stanovništva prvi put primenjen u Popisu stanovništva 2011. primenjen je i u vitalnoj statistici). Ove promene u konceptima i definicijama objašnjene su u publikacijama u kojima se objavljuju podaci iz oblasti vitalne statistike.

Imajući u vidu da od 1998. godine RZS ne raspolaže podacima za AP Kosovo i Metohiju, pojedini podaci iz istraživanja o zaključenim i razvedenim brakovima ne mogu se preračunati na sadašnje stanje (bez AP Kosovo i Metohija), pa stoga deo podataka nije uporediv tokom celokupnog perioda sprovođenja ovih istraživanja (u slučaju izvedenih indikatora, kao što je prosečna starost supružnika i dr.).

Generalna uporedivost postoji za sve godine od kada se sprovode istraživanja o zaključenim i razvedenim brakovima, bez obzira na uvođenje novih koncepata koncepata ukupnog stanovništva preuzetih iz Popisa stanovništva 2002. i 2011. Ove izmene nisu značajnije uticale na uporedivost podataka o zaključenim i razvedenim brakovima, a treba imati u vidu i da se metodologija ovih istraživanja nije menjala u pogledu definicija braka, uslova pod kojim on nastaje odnosno prestaje i drugo. Uvođenje novih obeležja (na primer JMBG, državljanstvo, mesto rođenja i druga) u istraživanja o zaključenim i razvedenim omogućava njihovo praćenje od godine dodavanja odgovorajućih pitanja u obrazac DEM-3 i RB-1.

Ne raspolaganje podacima za teritoriju AP Kosovo i Metohija od 1998. godine dovele su do prekida uporedivosti objavljenih vremenskih serija (kod oba istraživanja) u nekim aspektima, kao što su izvedeni indikatori: prosečna starost pri zaključenju braka, prosečna starost pri zaključenju prvog braka, prosečna starost pri razvodu braka i prosečno trajanje razvedenog braka (preračunavanje ovih indikatora moguće je samo za period od 1990. godine). 

Ne postoje druge uporedive statistike o brakovima i razvodima.

Metodologija vitalne statistike usklađena je sa metodologijom koja se primenjuje u popisima stanovništva, što je omogućilo veze između podataka popisa stanovništva i vitalne statistike.

Ne postoji potpuna konzistentnost između objavljenih prethodnih rezultata (na mesečnom nivou) i konačnih rezultata (na godišnjem niovu). Mesečni podaci obrađuju se prema mestu registracije, a godišnji prema mestu prebivališta. Takođe, pristup u obradi na mesečnom i godišnjem nivou razlikuje se u tome da se mesečni podaci obrađuju bez naknadnih imputacija, što je uobičajeni postupak kod obrade podataka na godišnjem nivou. Razlike u rezultatima na mesečnom (agregirano za celu godinu) i godišnjem nivou su male.

Nije primenljivo.

Ne postoji potpuna konzistentnost između objavljenih prethodnih rezultata (na mesečnom nivou) i konačnih rezultata (na godišnjem niovu). Mesečni podaci obrađuju se prema mestu registracije, a godišnji prema mestu prebivališta. Uz to, ove razlike neminovne su imajući u vidu kašnjenje izveštaja na mesečnom nivou (iz inostranstva kod zaključenih brakova) i nemogućnosti njihove obrade i publikovanja u skladu sa definisanim datumom objavljivanja u Kalendaru publikacija. Takođe, pristup u obradi na mesečnom i godišnjem nivou razlikuje se u tome da se mesečni podaci obrađuju bez naknadnih imputacija, što je uobičajeni postupak kod obrade podataka na godišnjem nivou. Razlike u rezultatima na mesečnom (agregirano za celu godinu) i godišnjem nivou su male.

Saopštenje - Zaključeni i razvedeni brakovi SN50

Saopštenje za javnost - Zaključeni i razvedeni brakovi

Demografska statistika Republike Srbije predstavlja vid posebne publikacije u kojoj se objavljuju rezultati istraživanja iz oblasti vitalne statistike. Uz to, Statistički godišnjak Republike Srbije, Opštine i regioni u Republici Srbiji, mesečni statistički bilteni su publikacije dostupne na adresi: http://www.stat.gov.rs/oblasti/stanovnistvo/

Na zvaničnom veb sajtu RZS dostupna je diseminaciona baza podataka u kojoj se nalaze podaci i metapodaci o zaključenim i razvedenim brakovima u Republici Srbiji za period od 2002-2017. godine. Podaci su dostupni u oblasti Stanovništvo, podoblast Vitalna statistika u okviru indikatora Zaključeni i razvedeni brakovi.

Nije dostupno.

Pristup mikropodacima regulisan je Procedurom za omogućavanje pristupa individualnim podacima bez identifikatora (anonimizirani mikropodaci).

Ad-hoc pripremljeni podaci za korisnike prema njihovim zahtevima (pisani i telefonski). 

Publikovani metodološki materijali u vidu Uputstva za matičare i Uputstva za sudije, kao i Kodeksi za šifriranje, nalaze se na sajtu RZS, na adresi: http://www.stat.gov.rs/sr-cyrl/istrazivanja/methodology-and-documents/?a=18&s=0

Nije primenljivo.

Stopa kompletnosti metapodataka za oblast statistike zaključenih i razvedenih brakova iznosi 0,98.

Nije primenljivo.

Finansijska sredstva za sprovođenje istraživanja o zaključenim i razvedenim brakovima obezbeđuju se iz budžeta Republike Srbije. Obračun troškova radi se na osnovu materijalnih troškova za štampu i distribuciju obrazaca (DEM-3 i RB-1) i broja sati (vrednost) koje svi zaposleni utroše u radu na ovim istraživanjima.

Ne postoji podatak o opterećenosti izveštajnih jedinica koja učestvuju u ovim istraživanjima.

Zakon o zvaničanoj statistici  - član 5

Zvanične statistike zasnivaju se na zajedničkim standardima, službenim definicijama i osnovnim principima, što znači sledeće: Načelo poverljivosti se odnosi na zaštitu podataka u odnosu na pojedinačne statističke jedinice, bez obzira na to da li se prikupljaju direktno putem statističkih istraživanja ili se indirektno dobijaju od administrativnih ili drugih izvora. 

Postupanje sa podacima regulisano je Pravilnikom o načinu i postupku davanja podataka koje proizvodi Republički zavod za statistiku.

Nema dodatnih napomena.